«Ինչո՞ւ են ձախողվում պետությունները. իշխանության, հարստության և աղքատության ակունքները» տնտեսական անհավասարության պատճառների ուսումնասիրություն է:
18-րդ դարի տնտեսագետ Ադամ Սմիթից մինչև ժամանակակից հետազոտողներ շարունակում է բաց մնալ հետևյալ հարցը. ի՞նչն է ապահովում պետությունների տնտեսական հաջողությունը: Պետական քաղաքականություն մշակողները և տնտեսագետները տարիներ շարունակ հետազոտություններ են իրականացրել՝ մշակելու բեկումնային տեսություններ և բանաձեւեր, բայց այս հարցը դեռևս անպատասխան է:
Դարոն Աճեմօղլուի և Ջեյմս Ռոբինսոնի «Ինչո՞ւ են ձախողվում պետությունները» գիրքը լույս է տեսել 2012 թվականին՝ տասը տարվա մասշտաբային հետազոտություններից հետո: Որպես իրենց պնդումների հաստատում՝ հեղինակները հիմնվում են կոնկրետ իրադարձությունների՝ թե՛ պատմական, թե՛ նորօրյա, վերլուծությունների լայն շրջանակի վրա:
Գրքում հեղինակները հավաստում են, որ պետությունների հաջողության կամ ձախողման վճռորոշ պատճառը քաղաքական և տնտեսական ինտիտուտներն են: Նրանք պնդում են, որ պետությունները բարգավաճում են «ներառող» քաղաքական և տնտեսական ինստիտուտների առկայության դեպքում: Մինչդեռ ձախողումն անխուսափելի է «կորզող» ինստիտուտներով պետություններում, որոնցում իշխանությունը կենտրոնացած է քիչ թվով մարդկանց ձեռքին:
Թերզարգացած պետություններն անգրագիտության պատճառով չէ, որ հետ են մնացել մյուսներից: Նման երկրներից շատերում լավ հիմքերով զարգացման քաղաքականություն կա, ինչպես, օրինակ, սեփականության իրավունքի պաշտպանության և կրթությունը բոլորի համար հասանելի դարձնելու հարցերով: Կառավարություններն ընդդիմանում են զարգացմանը, որովհետեւ կարծում են, թե այն կհանգեցնի ստեղծարար հեղափոխության՝ իշխանափոխության, նոր էլիտաների ձևավորման և դրանց բարեկեցության բարձրացման, ինչպես նաև իրենց հեղինակության սասանման, հարստության կորստի: Տնտեսական աճը կախված չէ տնտեսական քաղաքականության մշակումից ու համապատասխանեցումից: Այն ավելի շատ դեմոկրատական, պլյուրալիստական քաղաքական ինստիտուտների ստեղծման արդյունքն է:
